Specustawa frankowa – Czy zmieni sytuację Kredytobiorców?

Spis treści

1. Niewykorzystane szanse ochrony Kredytobiorców
2. Próby regulacji w latach 2015–2020
3. Aktualna sytuacja w sądach
4. Kluczowe założenia specustawy frankowej
5. Sztuczna inteligencja i wsparcie organizacyjne dla sądów
6. Co Kredytobiorcy mogą zrobić?
7. Nadchodzące tsunami afery WIBOR i SKD.

Niewykorzystane szanse ochrony Kredytobiorców
Temat kredytów frankowych od lat budzi ogromne emocje. Choć wielokrotnie zapowiadano
regulacje mające wesprzeć Kredytobiorców, dotychczasowe działania rządu były
niewystarczające. Kredytobiorcy pozostali bez realnej ochrony prawnej, a ich sytuacja
finansowa w dużej mierze zależała od indywidualnej walki z bankami w sądami. Resort
sprawiedliwości zapowiada kolejne podejście – specustawę frankową, która ma
zrewolucjonizować rozwiązywanie tych spraw.

Próby regulacji w latach 2015–2020
Pierwsza poważna inicjatywa w sprawie kredytów frankowych pojawiła się w 2015 roku.
Fundusz wsparcia kredytobiorców, stworzony przez koalicję PO-PSL, był skierowany do
najtrudniej sytuowanych osób. W kolejnych latach prezydent Andrzej Duda zaproponował
korektę tego aktu, jednak ostatecznie zrezygnowano z kluczowego pomysłu przewalutowania
kredytów.
Brak kompleksowych rozwiązań sprawił, że frankowicze byli zmuszeni szukać
sprawiedliwości w sądach. To z kolei doprowadziło do powstania zatorów w wymiarze
sprawiedliwości, które teraz są jednym z głównych wyzwań dla rządu.

Aktualna sytuacja w sądach
Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, na koniec III kwartału 2024 roku w sądach
znajdowało się ponad 202 tys. spraw frankowych. W samym Sądzie Apelacyjnym w
Warszawie, gdzie kredyty frankowe stanowią aż 70% wszystkich spraw, oczekiwanie na
rozstrzygnięcie może trwać nawet 5 lat.

Mimo tego, że od stycznia 2023 roku TSUE ugruntował linię orzecznictwa korzystną dla
Kredytobiorców, procesy sądowe nadal stanowią znaczne obciążenie dla wymiaru
sprawiedliwości. Czy specustawa frankowa przyniesie ulgę?
Kluczowe założenia specustawy frankowej
Projekt specustawy, przygotowany przez Komisję Kodyfikacyjną, przewiduje kilka istotnych
zmian:

1. Rozprawy niejawne: Sprawy mogą być rozstrzygane na podstawie dokumentów, bez
   konieczności przeprowadzania tradycyjnych rozpraw. To rozwiązanie ma charakter
   fakultatywny, a decyzja o jego zastosowaniu należy do sędziego.
   Naszym zdaniem to narzędzie może przyspieszyć rozstrzyganie spraw, choć ważne jest, aby
   zapewnić Kredytobiorcom możliwość rzetelnego przedstawienia swoich racji w trudniejszych
   przypadkach.
   
2. Wstrzymanie spłat kredytu: Złożenie pozwu automatycznie zawiesi obowiązek
   spłaty kredytu oraz umorzy postępowania zabezpieczające.
   To krok w dobrym kierunku, który daje Kredytobiorcom oddech finansowy w czasie trwania
   procesu.
   
3. Mediacje i ugody: Nowy sąd do zatwierdzania ugód oraz większe uprawnienia
   referendarzy mają promować polubowne rozwiązywanie sporów.
   Wspieramy inicjatywy zmierzające do zmniejszenia liczby spraw sądowych, pod warunkiem,
   że ugody będą korzystne dla Kredytobiorców.
   
4. Rozpoznawanie roszczeń obu stron: W ramach jednego postępowania rozpatrywane
   będą zarówno roszczenia Kredytobiorców, jak i banków.
   Zmniejszenie liczby osobnych procesów to rozwiązanie logiczne, ale wymaga uczciwego
   traktowania stron.

Sztuczna inteligencja i wsparcie organizacyjne dla sądów
W 2026 roku do polskich sądów trafi Digitalny Asystent Sędziego – system oparty na
sztucznej inteligencji, który będzie generował projekty uzasadnień i orzeczeń. Jednocześnie
planowane jest utworzenie nowego wydziału frankowego w Poznaniu oraz zwiększenie liczby
asystentów sędziowskich.
Każde działanie usprawniające pracę sądów jest potrzebne, jednak największe znaczenie
będzie miało faktyczne wprowadzenie tych rozwiązań w życie. Patrząc na poprzednie lata,
odnosimy wrażenie, że rząd zapowiadał i dużo mówił o możliwych rozwiązaniach, ale
niewiele zrobił.

Co Kredytobiorcy mogą zrobić?
Choć specustawa frankowa wydaje się być krokiem w dobrym kierunku, nadal największym
orężem Kredytobiorców pozostaje aktywne działanie na rzecz swoich praw. Nieuczciwe
praktyki banków nie mogą pozostać bezkarne, a historia pokazuje, że tylko determinacja
Kredytobiorców może doprowadzić do zmian.

Nadchodzące tsunami aferty WIBOR i SKD
W kolejce do złożenia pozwu czeka 2,3 mln kredytów hipotecznych w PLN oraz drugie tyle
gotówkowych. Afera frankowa blednie przy skali nadużyć banków związanych z
nieuczciwym stosowaniem WIBORu w hipotekach oraz naliczaniem nadmiernych kosztów w
kredytach gotówkowych. To prawdziwe tsunami pozwów już nabiera na sile i zaleje system
sądowniczy w najbliższej dekadzie. Jeżeli nie zostaną wprowadzone ułatwienia i rozwiązania
systemowe przyspieszające rozstrzyganie spraw to czas oczekiwania na prawomocny wyrok
drastycznie wydłuży się co sparaliżuje sądy i podważy zaufanie do Państwa, jeżeli na wyrok
trzeba będzie czekać latami.

Źródło:
Projekt nowych rozwiązań w sprawach frankowych jeszcze w tym roku – GazetaPrawna.pl

Banki proponują frankowiczom ugody. Nowe przepisy w drodze

We frankach do trzech razy sztuka. Resort Bodnara szykuje ustawę. Wiemy, co ma w niej być – Money.pl