11 września 2025 roku Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał opinię w sprawie C-471/24, dotyczącą kredytów hipotecznych opartych na wskaźniku WIBOR. Choć opinia ta nie jest jeszcze wyrokiem, stanowi istotny sygnał dla sądów krajowych i może mieć znaczący wpływ na sytuację kredytobiorców w Polsce.
Spis treści:
- Co to za sprawa?
- Co powinno być wyjaśnione w umowie?
- Jak sąd będzie oceniał Twoją umowę?
- Co może się zmienić w racie kredytu?
- Co zrobić teraz?
- Podsumowanie
Co to za sprawa?
Sąd Okręgowy w Częstochowie skierował do TSUE pytania prejudycjalne dotyczące klauzul zmiennego oprocentowania opartych o WIBOR w umowach konsumenckich. Rzecznik Generalny stwierdziła:
• Sąd krajowy może badać postanowienia umowne dotyczące oprocentowania opartego na wskaźniku WIBOR pod kątem niezgodności z prawem ochrony konsumentów. Oznacza to, że Kredytobiorcy mogą kwestionować zapisy umowy kredytu, jeśli uznają je za nieuczciwe.
• Banki są zobowiązane do jasnego i zrozumiałego informowania konsumentów o mechanizmie ustalania wskaźnika WIBOR oraz jego wpływie na wysokość rat kredytowych, a także informowania o tym jaki podmiot jest administratorem stawki WIBOR. Brak pełnej informacji ze strony banku może prowadzić do uznania klauzuli za abuzywną, co otwiera Kredytobiorcy drogę do odzyskania całości lub części naliczonego oprocentowania.
• Sąd krajowy nie ma kompetencji do oceny samej konstrukcji wskaźnika WIBOR ani metodologii jego ustalania poza umową kredytu. Może jednak badać, czy banki dopełniły obowiązków informacyjnych wobec konsumentów w odniesieniu do tego wskaźnika.
Nie chodzi o kwestionowanie samego mechanizmu ustalania wskaźnika WIBOR, ale o to, czy Twoja umowa jest uczciwa i przejrzysta.
Co powinno być wyjaśnione w umowie?
Umowa kredytowa powinna pozwolić Ci oszacować całkowity koszt kredytu. Powinna zawierać:
- nazwę wskaźnika i jego administratora,
- metodę ustalania wskaźnika w sposób zrozumiały dla przeciętnego konsumenta,
- główne czynniki wahań i ich wpływ na ratę,
- konsekwencje finansowe stosowania wskaźnika w czasie.
Forma przekazania informacji może być różna, ale efekt musi być jeden:
Ty wiesz, na co się zgadzasz.
Jak sąd będzie oceniał Twoją umowę?
Sąd sprawdzi:
- czy język klauzuli jest prosty i zrozumiały,
- czy informacje o wskaźniku były pełne i rzetelne,
- czy nie występuje rażąca nierównowaga między bankiem a kredytobiorcą.
Ocena dotyczy uczciwości zapisów i zachowania banku, a nie samego WIBOR-u.
Co może się zmienić w racie kredytu?
W zależności od decyzji sądu możliwe są różne scenariusze:
- Usunięcie klauzuli WIBOR – pozostaje sama marża, co może obniżyć ratę i umożliwić weryfikację nadpłat.
- Modyfikacja zapisów – doprecyzowanie fragmentów umowy.
- Unieważnienie całej umowy – w skrajnych przypadkach rażącego naruszenia równowagi kontraktu.
Co zrobić teraz?
- Zbierz wszystkie dokumenty: umowę, załączniki, harmonogramy, aneksy, korespondencję z bankiem.
- Sprawdź, czy rozumiesz mechanizm działania wskaźnika.
- Skorzystaj z profesjonalnej analizy prawnej pod kątem przejrzystości i równowagi stron.
Podsumowanie
Opinia Rzecznika TSUE w sprawie WIBOR to sygnał, że Twoja umowa musi być napisana w sposób przejrzysty i zrozumiały. Jeśli bank tego nie zrobił, sądy mogą interweniować – od usunięcia klauzul po unieważnienie części lub całej umowy.
Dla tysięcy rodzin w Polsce to pierwszy krok do niższej raty lub odzyskania nadpłat. Sprawdź swoją umowę już dziś i podejmij świadome decyzje.
